„Życie otwiera się i zamyka oddechem.” Przepona jest jednym z największych mięśni w ciele człowieka. Dzieli poprzecznie tułów na dwie części na jamę klatki piersiowej i jamę brzuszną.  Stanowi nie tylko bardzo silny mięsień oddechowy, ale odgrywa wiele funkcji i ma wpływ na działanie organizmu.

Ze względów anatomicznych możemy wyodrębnić w niej 3 części: żebrową, lędźwiową oraz mostkową. Rozpościera się między łukami żeber przyczepiając się do nich, jak i do trzonów kręgów lędźwiowych oraz mostka. Stanowi ona pewnego rodzaju tłocznię wspomagającą oddychanie i inne czynności fizjologiczne np. defekację, wymioty czy poród. Posiada w swojej budowie 3 główne otwory: odpowiednio dla przełyku, aorty oraz żyły głównej dolnej. Posiada ona tzw. centrum ścięgniste będące skupiskiem proprioreceptorów, które odgrywają ważną rolę w statyce naszego ciała.

Podczas wdechu przepona jest w skurczu obniża się w kierunku miednicy pozwalając na rozprężenie płuc i rozszerzenie klatki piersiowej. Natomiast przy wydechu następuje rozluźnienie przepony, a tym samym aktywacja mięśni wydechowych m.in. mięśni brzucha i wypchnięcie powietrza na zewnątrz. Ciekawostką jest fakt, że nasze serce opiera się o przeponę przez co będzie ono reagowało na jest stan oraz ruchomość. Umiejscowienie przepony będzie wpływało na struktury znajdujące się ponad nią oraz poniżej, a więc zarówno na organy wewnętrzne, jak płuca, serce czy jelita, a także stawy i miednica.  

Kolejną kwestia to reagowanie ciała na stany emocjonalne. Poprzez ocenę wizualną możemy dostrzec, z jakimi problemami dana osoba się mierzy bądź mierzyła w przeszłości. W ciele wszystko jest zapisane.  Jest narządem bardzo czułym na nieprawidłowości, przyciąga do siebie różne emocje reagując np. przewlekłym ustawieniem wdechowym u osób, którym towarzyszy uczucie lęku. Postawa „dyrektorska” z wypiętą klatką piersiową, chcąca ukazać ich siłę, przewagę, gdzie w gruncie rzeczy taka osoba jest przepełniona lękiem, a jej ciało chce przybrać tylko rodzaj pozy/ maski dla społeczeństwa. Innym mechanizmem obronnym, kiedy przepona pozostaje w stanie permanentnego skurczu może być przypadek dzieci, które miały zakaz płaczu, jednego z głównych sposobów zakomunikowania światu swoich potrzeb. Odruch, który jest tłumiony, dziecko nie otrzymuje zamierzonego efektu, wstrzymuje naturalną czynność działając wbrew logice ciała. Taki człowiek wykształci w sobie oziębłość emocjonalną, będzie ukrywał swoje uczucia, co przełoży się na napiętą przeponę. Ze względów anatomicznych spowoduje to ucisk na struktury ją przebijające, czyli przełyk, aortę oraz liczne nerwy. Może się to objawiać np. bólami brzucha o trudnej do wyjaśnienia etiologii, jeśli nie weźmie się pod uwagę tych zależności.

Zaburzenia jej funkcjonowania mogą dawać objawy w postaci m.in.:

• w układzie pokarmowym np. refluks, wzdęcia, zaparcia czy zespół jelita drażliwego,
• dolegliwości bólowe mięśni okolicy szyjnej, piersiowej czy lędźwiowo-krzyżowej,
• zmniejszonej wydajności procesu oddychania,
• zaburzenia funkcjonowania układu wydalniczego np. problemy z wydalaniem moczu, kału czy też procesem parcia, podczas porodu,
• dysfunkcje ze strony układu limfatycznego np. zastoje chłonki, obrzęki kończyn dolnych.

Podczas terapii przepony warto wzorować się na dzieciach, sposobie ich oddechu, swobodzie wyrażania emocji: śmiechu, płaczu czy krzyku. Ekspresja ta jest prawdziwa, głośna, wyrażana całym ciałem, nie tłumiona wewnątrz. W Holispace znajdziesz pomoc do nauki ćwiczeń oddechowych w uważności, angażować mięśnie toru brzusznego, koncentracja na prawidłowej pracy mięśni. Terapię mięśniowo powięziową Anatomy trains pozwalającą na pozbycie się nieprawidłowych następstw ograniczania/ wstrzymywania oddechu oraz zaburzeń w innych strukturach.

Co uzyskujemy poprzez pracę na przeponie?

• poprawa krążenia limfy;
• ułatwienie przepływu krwi żylnej, zmniejszenie prawdopodobieństwa żylaków;
• lepsza praca mięśni dna miednicy;
• usprawnienie funkcji narządów wewnętrznych;
• poprawa postawy ciała;
• łatwiejsze wyciszanie się ze względu na aktywację układu przywspółczulnego.

Opracowała: Mgr fizjoterapii Małgorzata Wróbel

---