Odstający brzuch – defekt czy objaw

Typowe objawy, które podają pacjenci w gabinecie fizjoterapeuty to: bóle w odcinku lędźwiowym, uczucie niestabilności w tułowiu, problemy z nietrzymaniem moczu, pomimo prawidłowej wagi i ćwiczeń. Po wywiadzie, często stwierdza się, że jest to rozejście mięśni prostych brzucha. Zwane jest potocznie rozejściem kresy białej (łac. diastasis recti abdominis) i dotyka zarówno kobiety jak i mężczyzn.

Mit: kojarzone jest tylko z okresem po ciąży.

Fakt: dotyczy także osób z nadwagą, prowadzących siedzący tryb życia lub intensywnie trenujących bez kontroli napięcia mięśni głębokich, osób w różnym wieku.

Czym jest rozejście mięśni prostych brzucha?

Wyjaśniamy czym jest kresa biała.To pasmo tkanki łącznej biegnące w linii środkowej brzucha – od mostka aż do spojenia łonowego. U zdrowej osoby łączy prawy i lewy mięsień prosty brzucha, stabilizując cały tułów i wspomagając pracę mięśni głębokich, miednicy oraz przepony. Gdy dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia lub osłabienia kresy białej, mięśnie prostego brzucha „rozchodzą się” na boki, tworząc charakterystyczny rowek lub wybrzuszenie wzdłuż linii środkowej.

Badania opublikowane w British Journal of Sports Medicine (2019) wskazują, że diastasis recti występuje u nawet 60% kobiet w trzecim trymestrze ciąży, a u części utrzymuje się długo po porodzie.

U mężczyzn problem ten może wynikać z otyłości brzusznej, przewlekłych zaparć, nieprawidłowego oddychania czy nadmiernego obciążania mięśni brzucha podczas treningu.

Objawy rozejścia kresy białej wg fizjoterapeutów

Najczęściej występują:

• odstający brzuch, który nie znika mimo ćwiczeń i diety, często widoczny nawet po wypiciu wody,
• bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i uczucie „ciągnięcia” w dolnej części pleców,
• problemy z utrzymaniem prawidłowej postawy i stabilnością tułowia,
• obniżone napięcie mięśni dna miednicy (nietrzymanie moczu, uczucie „ciężkości” w podbrzuszu),
• osłabienie mięśni głębokich, zaburzenia oddechowe i obniżona wydolność,
• w niektórych przypadkach – problemy trawienne i wzdęcia, wynikające z osłabionego napięcia powłok brzusznych.

Rozejście mięśni prostych to coś więcej niż problem estetyczny

Mięśnie proste brzucha pełnią kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia w jamie brzusznej i w stabilizacji odcinka lędźwiowego. Ich osłabienie wpływa na cały układ ruchu. Może powodować bóle krzyża, zaburzenia pracy przepony, napięcia w obrębie miednicy i bioder, a nawet wpływać na sposób oddychania. Osoby z diastasis recti często kompensują brak stabilizacji poprzez nadmierne napięcie mięśni grzbietu i szyi. Prowadzi to do wtórnych przeciążeń i bóle w odcinku szyjnym. Nie pomaga zła postawa, praca przy komputerze i zaburzenia trawienia. Jeśli nałożymy na to stres – mamy efekt, którego nie lubimy: brzuch jak balon.

Fizjoterapia i terapia manualna w rozejściu mięśni prostych brzucha

Podstawą skutecznego postępowania jest dokładna diagnoza fizjoterapeutyczna. Diagnoza obejmująca ocenę szerokości i głębokości rozejścia, napięcia tkanek oraz pracy mięśni głębokich i dna miednicy. W Holispace proces terapii rozpoczyna się od badania funkcjonalnego, które pozwala określić, jakie struktury wymagają wsparcia.

W Holispace wdrażamy komplementarny program terapii obejmujący:

• ćwiczenia aktywujące mięsień poprzeczny brzucha (m. transversus abdominis) – najgłębszy mięsień stabilizujący, który pełni funkcję naturalnego gorsetu dla kręgosłupa i narządów wewnętrznych,
• trening oddechowy i uruchomienie przepony, aby przywrócić prawidłowe ciśnienie w jamie brzusznej i zsynchronizować pracę mięśni brzucha, miednicy i klatki piersiowej,
• terapia manualna tkanek miękkich – techniki powięziowe i mobilizacje, które pomagają przywrócić elastyczność kresy białej i poprawić współpracę mięśni w obrębie tułowia,
• trening mięśni dna miednicy, często zaniedbywany, a niezbędny do stabilizacji całego „centrum” ciała,
• edukacja posturalna i nauka prawidłowych wzorców ruchowych, by unikać przeciążeń podczas codziennych czynności – wstawania, dźwigania, kaszlu czy śmiechu.

Fizjoterapia rozejścia kresy białej prowadzona jest w oparciu o koncepcje stabilizacji centralnej (Core Stability), terapii oddechowej diagnostyki funkcjonalnej. Terapia może być wspierana zabiegami wspomagającymi mikrokrążenie (np. BEMER). Ponadto indywidualnie dobieramy techniki poprawiające regenerację tkanek i napięcie powięzi jak Zoga Movement Therapy.

Jak wygląda proces powrotu do formy?

Czas terapii zależy od stopnia rozejścia i ogólnej kondycji pacjenta. U wielu osób pierwsze efekty – poprawa postawy, zmniejszenie bólu w plecach i lepsze napięcie brzucha. Są widoczne już po kilku tygodniach regularnej pracy. Kluczem jest jednak systematyczność i praca pod okiem specjalisty.

Badania potwierdzają, że odpowiednio prowadzony program ćwiczeń może znacząco zmniejszyć szerokość rozejścia oraz poprawić funkcję mięśni brzucha i dna miednicy (Benjamin et al., Physiotherapy, 2021).

Rozejście mięśni prostych brzucha a profilaktyka

Profilaktyka obejmuje naukę prawidłowego oddechu, aktywację mięśni głębokich jeszcze w okresie ciąży, pod okiem fizjoterapeuty uroginekologicznego. Zalecamy teżunikanie nadmiernego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Warto zwrócić uwagę na ergonomię codziennych ruchów – sposób podnoszenia dziecka, wstawania z łóżka czy dźwigania zakupów. Fizjoterapia Targówek, masaż Warszawa i regeneracja oddechem czyli dbanie o swój dobrostan. Istotnie ważna są zatem prawidłowa dieta i waga ciała, ćwiczenia i terapia manualna. Najlepsze efekty osiągamy przy łączeniu holistycznie tych metod i mentoring, który prowadzi pacjenta w osiąganiu celu płaskiego brzucha.

W Holispace rozejście kresy białej traktowane jest nie jako izolowany problem estetyczny, lecz jako zaburzenie równowagi całego układu mięśniowo-powięziowego. Dlatego plan terapii jest zawsze indywidualny. Łączy fizjoterapię, trening oddechowy, techniki manualne. W razie potrzeby – konsultacje z dietetykiem i terapeutą mikrokrążenia Celem jest odzyskanie komfortu w ciele i energii do ćwiczeń.

Jak w Holispace może wyglądać terapia rozejścia mięśni brzucha?

Poniżej przykładowy schemat procedury w Holispace, by kompleksowo podejść do problemu DRA:

1. Pierwsza konsultacja i diagnoza funkcjonalna

• Szczegółowy wywiad (historia ciąż, porody, operacje, dolegliwości lędźwiowe / miedniczne).
• Badanie ręczne kresy białej (pomiar przerwy, palpacja, ocena napięcia).
• Ocena aktywacji mięśni brzucha, dna miednicy, przepony.
• Ocena postawy, mechaniki miednicy, wzorców napięć powięziowych.
• Ocena blizn (np. po CC) i ich wpływu na ruchomość tkanek.

2. Indywidualny plan terapii

• Opracowanie planu terapeutycznego dostosowanego do stanu pacjenta.
• Fazy terapii: od pracy w stanie statycznym, przez progresję do ruchu funkcjonalnego.
• Ustalanie celów krótko- i średnioterminowych.

3. Sesje terapeutyczne

• ćwiczenia oddechowe, aktywacja mięśni głębokich,
• ćwiczenia stabilizacji i progresja ruchowa,
• terapia manualna, mobilizacje tkanek miękkich, praca z blizną,
• uzupełniając: kinesiotaping, elektromagnetyczna stymulacja,
• instruktaż do ćwiczeń do domu.

4. Monitorowanie progresu i adaptacje

• Wizyty kontrolne (np. co 1–2 tygodnie).
• Pomiar zmian IRD, ocena funkcji, zmiana ćwiczeń.
• Edukacja w codziennych czynnościach — jak dźwigać, jak przenosić napięcia, unikanie przeciążeń.

5. Faza stabilizacji i wsparcia długoterminowego

• Konsolidacja wyników: utrzymanie poprawnych wzorców napięcia i ruchu.
• Wskazówki do aktywności fizycznej: kiedy i jak wprowadzać trening siłowy, progresję obciążeń.
• Profilaktyka nawrotów i integracja z codziennym stylem życia.

---