Jasność umysłu i energia do wieczora
Budzisz się rano i pojawia się pierwsza myśl – co dziś mam pilnego do zrobienia? Czujesz mętlik, ale już za chwilę, Twój najwierniejszy przyjaciel życia – Twój mózg – podpowiada, zasypując jednocześnie masą myśli. Pójść, zorganizować, odebrać, wysłać, przeczytać, odpisać, kupić i całe mnóstwo innych czasowników, które tworzą chmurę zadań, tylko od czego zacząć?
Jeśli też tak masz, czujesz, że multi tasking nie jest Ci obcy, a w harmonogramie codziennych zadań, zwyczajnie często się gubisz, zobacz na co zwrócić uwagę.
Najczęściej sądzisz, że dobra organizacja pracy jest kluczem do sukcesu. Podczas porannego spaceru z psem, czy przy kawie, układasz sobie w głowie idealny plan z zadaniami na dziś. I wszystko jest dobrze, do momentu, gdy wpadają niezaplanowane zadania, telefony, awarie a Twoja skrzynka pocztowa pęka w szwach. Nierzadko, ważne decyzje odkładane są, by uporać się z lawiną tych – wydaje się łatwych i szybkich czynności (będzie już mniej na liście – uff co za ulga!). Na koniec dnia marzymy tylko by pójść do wanny, włączyć ulubiony serial, zrobić coś dla siebie, odpocząć, czyli uruchomić tzw. reset. Jeśli masz to szczęście i każdego dnia możesz sobie pozwolić na relaks, to jesteś wśród wąskiej grupy szczęśliwców, bo zwyczajnie masz już może dorosłe dzieci, albo właśnie mama czy partner przejmie ster domowych spraw. Co zrobić, aby przez 365 dni w roku nie martwić się, że nie zdążysz ze swoimi zadaniami lub, że starczy sił i energii na ćwiczenia i obowiązki domowe?
Proces uważności „
Nasza umiejętność podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów zależy w dużym stopniu od obszaru mózgu zwanej korą przedczołową (David Rock – Twój mózg w działaniu).
Notabene jest to jedna z najciekawszych części mózgu, w której zachodzą najbardziej złożone procesy poznawcze i umysłowe. Ta właśnie część mózgu pozwala na odróżnienie
chociażby dobra od zła. W tym miejscu zachodzi też kontrola nad własnymi myślami (osoby znające technikę mindfullness wiedzą, że tu zachodzi proces uważności, który daje się świetnie wytrenować), emocjami i energią niezbędną do realizacji zamierzonych celów. Dzięki tej części mózgu myślimy nieliniowo, czyli łączymy fakty, emocje i doświadczenia. To podstawowa kompetencja, która daje ogromną moc, umożliwiająca osiąganie spektakularnych wyników pracy. Jeśli więc po przebudzeniu myślisz – muszę dziś iść do banku – to właśnie ta część mózgu za to odpowiada.
Kora przedczołowa, chociaż jest prawie idealna w swym działaniu, podlega swoim własnym ograniczeniom, rządzi się swoimi prawami. Lubi kiedy jest wszystko poukładane, kiedy o nią dbamy jak o cerę, w którą wklepujemy codziennie wyjątkowo skuteczne serum, czy maskę ze złotem.
Każdego dnia jako osoby dojrzałe i myślące, podejmujemy następujące działania składające się na większość naszego świadomego myślenia a są nimi na przykład:
- zrozumienie
- podjęcie decyzji
- przywołanie
- zapamiętywanie
- blokowanie,
Poprzez proces różnorodnych kombinacji rozwiązujemy łatwe i trudne problemy. Podczas tej
Czy wiesz że?
Automatyczna praca w organizmie jak oddychanie czy bicie serca zużywa dużo mniejsze pokłady energii niż kiedy podejmujemy trudne decyzje? (Pierwsze dowody kliniczne pochodzą z 1898 r.- gdzie udowodniono, że zadania umysłowe zmniejszały siłę fizyczna
pracy zużywana jest ogromna ilość energii, pochodząca z przemian metabolicznych naszego organizmu. Wiadomo teraz, dlaczego po dwóch godzinach intensywnej pracy umysłowej masz ochotę coś zjeść, zwłaszcza coś słodkiego oraz, że można czuć się lekko niedotlenionym.
Ograniczenia kory o których wcześniej jest mowa, ma znaczenie zwłaszcza, gdy podejmiemy trudną decyzję. Co ważne, następną będzie jeszcze trudniej podjąć co jest fizjologiczne i udowodnione (chyba że masz pod ręką wodę z glukozą). Jeszcze trudniej mają dzieci, ponieważ kora przedczołowa rozwija się z wiekiem dlatego pomoc w lekcjach staje się uzasadniona. Istotne są przy tym przerwy po ok 10 – 15 minut.
Jeśli potraktujemy korę przedczołową jako część umysłu, o określonym z góry, dobowym potencjale energii, np. 100 jednostek, oraz ustalimy co najwięcej jej pochłania, okaże się, że warto o ten zasób zadbać aby nie wyczerpywał się zbyt szybko. Podobnie jest z mięśniami, gdy podczas intensywnych ćwiczeniach, zużywane są spore pokłady energii. W wielu doświadczeniach dowiedziono, iż podczas wysiłku fizycznego możliwości percepcji podejmowania trudnych decyzji jest bardzo ograniczone, wręcz niemożliwe. Jeśli więc rekreacyjnie jeździsz na rowerze, przez głowę mogą przechodzić myśli, wpadać pomysły,
możemy doświadczać tzw. synchroniczności, ale jeśli zwiększysz mocno tempo, skupiając się na drodze i bezpieczeństwie oraz postanowisz rozwiązać istotny problem, to niestety stanie się to niemożliwe, lub rozwiązanie nie jest wcale najlepszym z możliwych.
Najważniejsze to dobry plan
Co zatem możemy zrobić? Rozwiązań jest kilka. Przede wszystkim powinniśmy pracować tak jak lubi kora przedczołowa, by była w równowadze. Można zaopatrzyć się w notes by tam zapisywać najważniejsze zadania na dany dzień. Notatki spisuje się najlepiej z samego rana, kiedy umysł jest wypoczęty, człowiek wypoczęty potrafi podjąć trudną decyzję w 30 sekund a zmęczony może nie podjąć jej wcale. Mając notes oraz wiedząc co mamy istotnego zaplanowane. Ważne kwestie:
1. Ustalenie priorytetów (kwestie ważne i pilne) jest najważniejszym priorytetem, gdyż jest to proces zużywający najwięcej Twojej energii a są nimi np.: rozwiązanie problemu, podjęcie kluczowej decyzji, stworzenie nowego projektu, nauczenie się nowej rzeczy (nauka jazdy samochodem, jakiejś technologii, języka i wiele innych spraw).
2. Rozwiązanie kluczowego problemu, wykonanie trudnego zadania, jeśli jest to możliwe powinno być wykonane w pierwszej kolejności. Nazywa się ten proce „połknięciem żaby”, po którym czujemy dodatkowy zastrzyk sił i zadowolenia (np. poranny webinar, live, nowy projekt). Jeśli jest to od nas niezależne (np. spotkanie popołudniu, wyjazd itp.), warto się do tego przygotować, nie wykonując już innych trudnych zadań wyczerpujących energię.
3. Wykonywanie czynności ważnych ale nie pilnych, np. czytanie i odpowiadanie na poranne maile, dokończenie projektu, udział w spotkaniu ze znanymi Ci osobami.
4. Ćwiczenia fizyczne
5. Sprawy pozostałe, codzienne sprawy nie pilne, nie strategiczne tak jak porządki, zakupy odwiedziny, czytanie itp. Tu może Ci zabraknąć czasu, możesz nie zrealizować wszystkich zaplanowanych czynności, ale nie wpłynie to na Twoje strategiczne sprawy, zaplanowane jako priorytetowe.
Jasność umysłu i energia do wieczora
Prof. Neurobilogii Patricia Goldman-Rakic, Arsten w jednym ze swoich badań zdradza tajemnicę podczas swych badań nad pracą kory przedczołowej: „…Tu mieszczą się treści naszego umysłu w każdej chwili jego działania, w tym myśli, które nie pochodzą ze źródeł zewnętrznych ani od zmysłów – wytwarzamy je sami”.
Niestety, często tak się zdarza, że kiedy mamy cos istotnego do wykonania, odsuwamy to w czasie, wybieramy te czynności, które nie sprawiają nam kłopotu, licząc że zdążymy i z tym się uporać. Jaki jest efekt na koniec dnia, zależy już wówczas głównie od determinacji. Dbając o korę przedczołową, możesz pomóc jej wykorzystując takie techniki jak:
- podczas wykonywania priorytetowych zadań – wykorzystuj obrazy, metafory, opowieści, kolory, co pozwoli połączyć się z korą wzrokową. Przez wizualizacje, lepiej aktywujemy neurony, szybciej i skuteczniej działamy, rozwiązujemy problematyczne kwestie, rozumiemy odmienne dziedziny.
- usuwaj z głowy niepotrzebne informacje, kwestie, liczby (ponoć Einstein nie znał adresu do domu, ale miał osobę, która mu o tym przypominała);
- wykonuj tylko jedno zadanie jednocześnie (dotyczy zadań priorytetowych), nawet jeśli są dwa zadania tak samo ważne, zdecyduj i ich kolejności. Trudno jest tworzyć nowe koncepcje, jeśli nie można połączyć ich z elementami z pamięci długotrwałej. Jeśli uczysz się nowych pojęć – ucz się ich pojedynczo, wizualizując i powtarzając najlepiej na głos, wykorzystując w ten sposób pamięć roboczą.
- upraszczaj – tworząc pakiety informacji (np. praca, rodzina, sport, cele firmy, konferencja, etc.) w trakcie planowania dnia, gdyż zadań jest więcej niż 3 a następnie jeśli to możliwe realizuj cały pakiet naraz.
- dzienna liczba zagadnień, które jesteś w stanie w umyśle operować równocześnie wynosi 3 do 4.
Czego potrzebuje Twój mózg?
Wydawać się może to nawet trochę dziwne, że możemy dbać o korę przedczołową jak np. o włosy. Nie zastanawiamy się nad tym co fizjologiczne i „zaprogramowane”, ale doświadczenia pokazują, iż w XXI wieku, gdy trwa wyścig z czasem, a zadań, spraw wciąż przybywa, możliwość takiego wyboru skłania do refleksji. Co lubi Twój mózg oprócz porządku, ustalonego od rana planu, w tym zadania priorytetowego? Dla zdrowia mózgu ważne są: nawodnienie organizmu, świeże powietrze, trening interwałowy (tzw. HIIT – High Intensity Interval Training ), taniec, siłownia dla mózgu, praktykowanie uważności, dieta bogata w magnez – orzechy, nasiona, NNKT (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe) pochodzące z awokado, oliwy z oliwek, oleju lnianego, tłuszcze Omega-3 (tran, ryby), owoce i warzywa, a przede wszystkim radość z życia i wypoczynek w tym sen min. 7-8 godzin na dobę.
Jasność umysłu i energia do wieczora
Zadbaj o swój mózg a on z pewnością zadba o Twoją energię.
Autor: Weronika Ławniczak
Trener zdrowego stylu życia