Kiedy do zielarza?

Fitoterapia to obszar nauki o charakterze medycznym, który zajmuje się wykorzystaniem roślin leczniczych i ich ekstraktów w profilaktyce oraz wspomaganiu leczenia różnych schorzeń. Ich zastosowanie w przypadku chorób metabolicznych opiera się na długim stosowaniu, powolnym, aczkolwiek skutecznym, wielokierunkowym działaniu:

• regulację poziomu glukozy we krwi,
• poprawia wrażliwość tkanek na insulinę,
• chroni komórki trzustki przed uszkodzeniami,
• redukuje stres oksydacyjny i stany zapalne,
• wspomaga metabolizm lipidów.

Dlatego coraz częściej mówi się o fitoterapii jako holistycznym i całościowym wsparciu zdrowia. Łączy ona bowiem naturalne substancje roślinne z dietą, aktywnością fizyczną i farmakoterapią. W Instytucie Holispace fitoterapia stanowi ważny element holistycznej opieki nad zdrowiem pacjentów. Zarówno w profilaktyce jak i w procesie wspomagania leczenia.

Fitoterapeutyki – rośliny wspierające równowagę glikemiczną

Surowce pochodzenia roślinnego zawierają substancje, które nasilają działanie prozdrowotne, m.in. obniżając stężenie glukozy we krwi, działają ochronnie na komórki beta trzustki, nasilają działanie insuliny, wspierają mikrokrążenie i przeciwdziałają powstawaniu stanów zapalnych. Do najlepiej przebadanych i najczęściej stosowanych możemy zaliczyć:

1. Morwa biała- hamuje aktywność enzymów rozkładających węglowodany, obniża po posiłkowy wzrost glukozy
2. Cynamon Cejloński- zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę
3. Berberyna- poprawia gospodarkę glukozowo-insulinową, działa podobnie do metforminy
4. Kozieradka nasiona- spowalnia wchłanianie cukrów, poprawia profil lipidowy
5. Gumar- zmniejsza chęć na słodki smak
6. Pokrzywa zwyczajna, mniszek lekarski- wspierają wątrobę i działanie detoksykacyjnie
7. Liść miłorzębu japońskiego- działa protekcyjnie na neurony oraz ściany naczyń krwionośnych

Warto wspomnieć jeszcze o innych fitoterapeutykach, które mogą wspierać w przebiegu cukrzycy, a są to: kakao, aronia, aloes, kawa, zielona herbata, kurkumina, kwercytyna, resweratrol oraz sylimaryna. Zawierają one polifenole oraz związki, które ułatwiają leczenie zaburzeń metabolicznych oraz wyrównują poziom glikemii po spożytym posiłku.

Medycyna regeneracyjna

Choć fitoterapia opiera się na naturalnych substancjach, nie oznacza to, że jest całkowicie pozbawiona ryzyka. Składniki aktywne zawarte w roślinach mogą wchodzić w interakcje z lekami, wpływać na metabolizm wątrobowy, a część ziół nie powinna być stosowane w określonych stanach chorobowych. Dlatego niezwykle istotne jest, aby nie stosować ich na własną rękę, szczególnie jeśli przyjmujemy leki farmakologiczne. Medycyna regeneracyjna łączy w miarę możliwości

Odpowiednio dobrana fitoterapia powinna być spersonalizowana, oparta o wywiad zdrowia. Uwzględnia farmakoterapię, styl życia i wyniki badań. Zioła mają ogromny potencjał, ale ich stosowanie wymaga rozwagi i wiedzy. Dlatego zamiast eksperymentować samodzielnie, lepiej zaufać specjaliście. W Instytucie Holispace na Targówku można otrzymać takie wsparcie. Nasz zawodowy fitoterapeuta dobiera zioła indywidualnie, z myślą o bezpieczeństwie i realnym stanie pacjenta, a nie jako zamiennik leczenia.

Fitoterapia a styl życia

Zioła mogą być wspaniałym wsparciem w walce z insulinoopornością czy cukrzycą, ale nie zastąpią zdrowego stylu życia. To trochę tak, jak z przyprawami w kuchni. Same z siebie nie stworzą potrawy, ale mogą nadać jej doskonały smak i aromat. Najlepsze efekty pojawią się wtedy, gdy fitoterapia idzie w parze z odpowiednią dietą i mądrymi nawykami.

Odżywianie (dietoterapia) a zaburzenia metaboliczne

Nawet najlepsze zioła czy leki nie zadziałają przy diecie pełnej cukru i wysoko przetworzonych produktów. Nic nie zastąpi bogato odżywczych pokarmów, bogatych w błonnik, warzywa, białko i dobre tłuszcze. Ograniczenie spożywania przekąsek pomiędzy posiłkami, eliminacja cukrów prostych, tłuszczy trans, potraw typu fast food- to podstawa zdrowia metabolicznego. Przy dobrze skomponowanym jadłospisie, rośliny lecznicze działają jak naturalne wsparcie.

Ruch. Nie bez powodu mówi się, że mięśnie to naturalny spalacz glukozy. Regularna aktywność fizyczna zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Nawet krótki spacer po posiłku, potrafi przetransportować glukozę z krwi do komórek. Jeżeli dodamy do tego zioła wspierające metabolizm, całość zadziała znacznie skuteczniej.

Stres i sen. Kiedy żyjemy w ciągłym napięciu, śpimy po 5 godzin na dobę, organizm produkuje więcej kortyzolu, który automatycznie podnosi cukier we krwi. Brak snu powoduje również większe łaknienie, dlatego następnego dnia zjadamy więcej niż jest to potrzebne. Częściej też sięgamy po słodkie przekąski, bo organizm domaga się zastrzyku energii. A to prosta droga do zaburzeń metabolicznych oraz przyrostu masy ciała. Adaptogeny takie jak żeń-szeń, mogą pomóc w lepszej adaptacji do stresu, ale nie będą działać, jeśli nie zadbamy o podstawy. Dobra regeneracja to spokojny sen, czas na odpoczynek i relaks.

Jelita. Zdrowy mikrobiom to nie tylko lepsze trawienie, ale też łatwiejsza kontrola wagi i glukozy. Coraz więcej badań wskazuje, że zdrowa bikrobiota to prawidłowa glikemia i odpowiednia masa ciała. Zioła prebiotyczne takie jak cykoria czy mniszek mogą wspierać florę jelitową, ale kluczowe jest również włączenie do diety błonnika i produktów fermentowanych.

Podsumowując – fitoterapia powinna być traktowana jako element zdrowego stylu życia a nie metoda leczenia. To właśnie synergia- połączenie ziół z dietą, aktywnością fizyczną i dbanie o regenerację, daje najlepsze efekty w chorobach metabolicznych. Rośliny swoją największą moc okazują wtedy, gdy współgrają z ruchem, dietą i dbaniem o równowagę wewnętrzną. To właśnie ta całość sprawia, że organizm zaczyna lepiej regulować poziom cukru i odzyskuje homeostazę.

Bicz I., Wojnar W., Kaczmarczyk-Sedlak I (2017), „Fitoterapia w leczeniu pomocniczym cukrzycy”

Lamer-Zarawska E. i wsp. (2013), „Fitoterapia i leki roślinne”, Wyd. PZWL